Νησίδες α-χρονικότητας / Timelessness Islets

Νησίδες α-χρονικότητας ΔΑΦΝΗ ΑΗΔΟΝΗ, ΈΛΛΗ ΒΑΣΣΑΛΟΥ, ΒΙΚΥ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ / ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ, ΒΙΝΤΕΟ, ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

Timelessness Islets DAPHNE AIDONI, ELLI VASSALOU, VICKY POLYCHRONOPOULOU INSTALLATION / CONSTRUCTION, VIDEO, COLLECTIVE ACTION

Δράση στην οδό Αγ. Γεωργίου Η οδός Αγ. Γεωργίου (25ης Μαρτίου) στην Πάτρα, χαράχτηκε εξ’ αρχής από το σχέδιο Βούλγαρη (1829 - υλοποιήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα) ως βασική αρτηρία ένωσης της παλιάς με τη νέα πόλη. Στο αρχικό σχέδιο, η περιοχή πάνω από τον δρόμο είχε θεωρηθεί κενή, ώστε να μην διακόπτεται η θέα προς το κάστρο. Με τα χρόνια, χτίστηκαν μικρά σπίτια, εκτός σχεδίου πόλης, από τα κατώτερα οικονομικά στρώματα (φτωχές οικογένειες - μετανάστες).Το 2000 έγινε η πρώτη φάση ανάπλασης. Η ανάγκη αποσυμφόρησης της κίνησης του κέντρου, οδήγησε στην διαπλάτυνση της οδού. Γκρεμίστηκαν οι κατοικίες που βρίσκονταν κατά μήκος του ορίου, αποκαλύπτοντας το εσωτερικό τους. Χαλάσματα μονοκατοικιών, τοίχοι, ταπετσαρίες, λουτρά, ντουλάπες, εμφανίστηκαν παρατεταγμένα σε δημόσια θέα. Η δεύτερη φάση ανάπλασης έγινε το 2006 και περιλάμβανε περαιτέρω διάνοιξη του δρόμου, δημιουργία μπετονένιου τοίχου αντιστήριξης και «εξυγίανση» της περιοχής. Ο Δήμος Πατρέων αγνόησε την ιδιαίτερη συνθήκη της περιοχής, και κυρίως τη σημασία της κοινωνικής μνήμης των κτιρίων - θραυσμάτων του τόπου. Αυτά δεν είχαν αναγνωρισμένη ιστορική αξία (ρωμαϊκά-αρχαία) αλλά ήταν φορείς μιας πρόσφατης καθημερινότητας (οικίες των αρχών του 20ου αιώνα). Είναι εμφανής εδώ η σύγκρουση ανάμεσα στην καθημερινή συλλογική μνήμη και την πολιτική μνήμης που εφαρμόζεται από τις αρχές. Tα υπολείμματα του παρελθόντος που δεν επιλέγονται να αναδειχθούν εξορίζονται από τον πραγματικό χώρο και επιζούν μόνο στο φαντασιακό των ανθρώπων. Δεν μπορούμε να αναπαραστήσουμε ούτε να ζωντανέψουμε το παρελθόν, δεν μας ενδιαφέρει άλλωστε. Επιθυμούμε να αναδείξουμε το πέρασμα του χρόνου και την τάση της δημόσιας αρχής να εξαφανίζει, να απολυμαίνει, να εξυγιαίνει, να ομογενοποιεί. Η παρέμβασή μας στην περιοχή ανάπλασης της οδού επιχειρεί να επισημάνει και να εντείνει την ενδιάμεση κατάσταση του χώρου, κατά τη στιγμή του μετασχηματισμού του, θίγοντας παράλληλα ζητήματα αναπαράστασης και διαχείρησης της μνήμης και της ληθης. Δράση Η δράση μας πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Τετάρτης 13 Σεπτεμβρίου 2006 σ’ ένα διώροφο γιαπί που βρίσκεται επί της οδού Αγ. Γεωργίου. Πρόκειται για μία οικοδομή υπό κατασκευή πάνω στα ίχνη ενός παλαιότερου κτηρίου, ακριβώς απέναντι από τις εργασίες ανάπλασης. Το κτήριο κρύβει στο εσωτερικό του ένα κενό στην κατακόρυφη μάζα του, εφαπτόμενο στη μεσοτοιχία και με εμφανή στοιχεία του προηγούμενου κτίσματος. Θεωρήσαμε το κενό αυτό ως ένα είδος «α-χρονικού δοχείου», δηλαδή έναν χώρο όπου το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον θα μπορούσαν να διαβαστούν την ίδια στιγμή. Η δράση έγκειται στην προσωρινή οικειοποίηση του χώρου της υπό ανέγερσης οικοδομής από εμάς και από άλλους προσκεκλημένους ή τυχαίους περαστικούς. Κατά την παραμονή μας στον διώροφο σκελετό προετοιμάσαμε ορισμένα συμβάντα που ενεργοποίησαν την προσωρινή ενδιάμεση κατάσταση του κτιρίου και της γύρω περιοχής, και επισήμαναν τη συνένωση διαφορετικών προσλήψεων του χρόνου. Τα ίδια αυτά συμβάντα αποτέλεσαν επίσης ένα είδος νέας, κατασκευασμένης, ρευστής μνήμης που εναποτέθηκε στον άδειο σκελετό της οικοδομής. Έγιναν προβολές βίντεο και ηχητικές εγκαταστάσεις σε συγκεκριμένα σημεία, με υλικό που καταγράψαμε κατά τις εργασίες ανάπλασης την ημέρα, ανάδειξη ευρημάτων του χώρου (κείμενα, αντικείμενα, ίχνη δραστηριότητας στο χώρο τη νύχτα), δημιουργία μικρότερων χώρων συζητήσεων στον όροφο, με μεταφορά και εγκατάσταση οικιακών επίπλων κ.α. Στον πάτο του «δοχείου» προβάλαμε λήψεις με τη ρίψη μπετόν, ενέργεια που παραπέμπει στην πραγματικότητα των εργασιών ανάπλασης και στην περάτωσή τους. Στην επιφάνεια της μεσοτοιχίας εντοπίσαμε θραύσματα του λουτρού που προϋπήρχε, τα οποία τονίσαμε μέσω μιας ηχητικής εγκατάστασης με ήχους αντιπροσωπευτικούς της λειτουργίας αυτής. Στην επιφάνεια του οδοστρώματος, μπροστά από το γιαπί, έγινε μια δεύτερη προβολή video. Προβλήθηκαν εικόνες από τις εργασίες ανάπλασης που εκτελούνταν τις τελευταίες μέρες κατά μήκος της οδού. Στο χώρο παρατηρεί κανείς δύο συνθήκες: την ραγδαία μεταβολή του περιβάλλοντος χώρου (δρόμος κλειστός, χάσματα στο έδαφος, γκρέμισμα, ρήψη μπετόν) κατά τη διάρκεια της εργασιών την ημέρα, και ένα είδος αποκατάστασης της κανονικής λειτουργίας της οδού τη νύχτα (κίνηση αυτοκινήτων - ο δρόμος ανοίγει κάθε βράδυ μετά το πέρας τον εργασιών). Με την προβολή των εργασιών τις ημέρας κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης (νύχτα) όταν ο δρόμος λειτουργεί κανονικά, οι δύο συνθήκες αλληλεπιδρούν σχηματίζοντας μια ενδιάμεση εικόνα στα μάτια των περαστικών.

Action on Agiou Georgiou Street Agiou Georgiou Street (officially 25th March Street) was part of the original Voulgari street plan for Patras (drafted in 1829 and implemented in the mid-19th century), as a main arterial road linking the old and the new city. In the initial plan, the area above the road was to be kept empty, in order not to block the view to the castle. Over the years, small houses were built – outside the city plan – by low income groups (poor families and immigrants). In 2000, the first reconstruction phase began. The need to alleviate downtown traffic led to the street being widened. The houses built along the street’s limits were torn down, revealing their interiors. Single-family homes stood in ruins, with papered walls, bathrooms and cupboards lined up in public view. The second reconstruction phase took place in 2006 and included the further widening of the road, the creation of a concrete retaining wall and the “sanitization” of the area. The Municipality of Patras ignored the particular conditions of the area, and especially the significance of the social memory of the city’s buildings/fragments. These did not represent a recognized historical value – being neither Roman nor ancient Greek – but were simply – as houses built in the early 20th century – evidence of a recent daily life. One can clearly see here the conflict between daily collective memory and the political memory implemented by the authorities. The relics of the past that are not considered of historical value are exiled from real space and survive only in people’s imagination. We cannot reconstruct or revive the past, and neither do we want to. We merely wish to draw attention to the passage of time and the tendency of public authorities to exterminate, to disinfect, to sanitize, to homogenize. Our intervention in the part of the street being remodeled, attempts to identify and intensify the intermediate condition of the space during its transformation, while at the same time touching upon issues concerning the representation and management of memory and forgetfulness. Action Our action was performed on the evening of Wednesday 13 September 2006 in a two-story building under construction on Agiou Georgiou Street, on the traces of an older edifice. Remodeling works are being carried out on the street outside the building. In its interior, in its perpendicular mass, the building contains a void that abuts the party wall and bears obvious marks of the previous building. We viewed this void as a kind of “timeless vessel,” i.e. a space in which the past, the present and the future could be read in the same instant. The action lies in the temporary appropriation of the space of the building under construction by us and other guests or random passersby. During our stay in the two-story skeleton we prepared certain events that activated the temporary, intermediate condition of the building and the surrounding area, and underscoring the joining together of different perceptions of time. These same events also constituted a kind of new, constructed, fluid memory that was placed in the empty skeleton of the building. We held video screenings and set up sound installations in particular places, using the material we had recorded during the reconstruction works going on during the day; we presented finds related to the space (texts, objects, traces of activity in the space during the night); we created smaller discussion areas on the top floor by moving and installing household furniture, etc. At the bottom of the “vessel” we projected images of wet concrete being poured, an act that brought to mind the reality of the reconstruction works and their completion. On the surface of the party wall we located fragments of the old bathroom, which we underscored with the use of sounds typical of bathroom functions. On the surface of the street outside the construction site, a second video screening was held, consisting of scenes from the reconstruction works that had been taking place along the street in recent days. One observes two situations in this space: a) the rapid change of the place (the street is closed, the asphalt is dug up, things are demolished and cement is poured) during the daytime reconstruction works, and b) a kind of return to the normal function of the street at night (regular car traffic – the road opens every evening after the construction stops). By screening the daytime works as part of the installation (at night), when the street is functioning normally, these two situations interact, creating an intermediate image in the eyes of passersby.